Spotkajmy się w mieście! Wojszyce

Muzeum Architektury we Wrocławiu

Spotkajmy się w mieście! Wojszyce

Zapraszamy na grudniowy odcinek cyklu spotkań z architekturą Wrocławia. Tym razem z powodu zimowej aury dwukrotnie spotkamy się w przytulnej przestrzeni Muzeum Architektury, gdzie opowiemy o Wojszycach, a następnie zwiedzimy nowo otwartą wystawę Kształt marzeń. Architektura Witolda Lipińskiego.

13 grudnia 2023 r., godzina 12.00 – wykład o Wojszycach, prowadzenie pani dr Magdalena Ławicka, Muzeum Architektury, ul. Bernardyńska 5

15 grudnia, godzina 12.00 – oprowadzanie kuratorskie po wystawie Witolda Lipińskiego, prowadzenie pan dr Michał Duda

Wrocławskie osiedle Wojszyce uchodzi za teren bardzo atrakcyjny, zarówno ze względu na niedużą odległość od centrum miasta, dobrą komunikację publiczną, bliskość dworców i Szpitala Akademickiego, nowoczesny zespół szkolno-przedszkolny, jak i przeważającą niską zabudowę. Jak na Wrocław, jest to teren stosunkowo wysoko położony, do którego nie dochodzą żadne rzeki, co miało niebagatelną zaletę w 1997 r. podczas Powodzi Tysiąclecia. Do niedawna na Wojszycach znajdowało się także niemało terenów spacerowych, dziś już przejętych w znacznej mierze przez deweloperów. Co prawda w zamian jest klin południowy, czyli obszar przeznaczony pod planowany od wielu lat rozległy park osiedlowy, który na razie nie został zrealizowany.

Obserwując przemianę Wojszyc w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat, nie sposób nie zauważyć dynamicznego rozwoju budownictwa, zwłaszcza po 2000 r., a co za tym idzie – znaczących zmian w wyglądzie i infrastrukturze osiedla.

Jeszcze pod koniec XX w. centrum Wojszyc przypominało typową dolnośląską wieś z charakterystyczną, zaniedbaną i rozpadającą się poniemiecką zabudową, włączając w to dwór, folwark i budynki gospodarcze usytuowane wzdłuż ul. Pawiej. Na tyłach tych budynków w kierunku wschodnim ciągnęły się hektary uprawnych pól. Wspomniana ul. Pawia od czasów średniowiecznej wsi Woyschwitz stanowiła główną ulicę osady. Prowadzone w XIX w. przez niemieckich badaczy prace archeologiczne dowiodły, że jest to obszar, na którym występowało już prehistoryczne osadnictwo. Na przykład w pobliżu obecnej ul. Grota-Roweckiego odkryto pozostałości cmentarzyska szkieletowego i osady z okresu neolitu. Znaleziono także liczne fragmenty naczyń i narzędzi z tego okresu. Równie interesujących znalezisk dokonano na północ od ul. Terenowej i Przystankowej, a także u zbiegu ul. Pawiej i Terenowej.

W połowie XIII w. wieś należała do zakonu krzyżackiego, który otrzymał ją w wyniku wymiany z wrocławskim biskupem Tomaszem na dobra koło Namysłowa. We dworze Woyshicz, zapewne przy obecnej ul. Pawiej, jeszcze w latach 30. XIV w. mieściła się krzyżacka komturia. Z czasem tutejsze dobra zakupili wrocławscy mieszczanie. W 1478 r. wieś należała do rodu znanego rajcy Valentina Haunolda, a po śmierci właścicieli została przejęta przez wrocławskie dominikanki z klasztoru pw. św. Katarzyny. W rękach sióstr pozostawała do sekularyzacji majątków kościelnych w Prusach w 1810 r.

Do Wrocławia wieś Wojszyce została przyłączona dopiero w 1951 r. i przez kolejne lata niewiele się w niej zmieniało. Od końca lat 70. XX w. osiedle zaczęło się stopniowo rozwijać: wzdłuż obecnych ul. Pawła Jasienicy, Skibowej, Żniwnej i Parafialnej powstaje zabudowa szeregowa i bliźniacza. Są to w większości dość standardowe jednorodzinne domy, z wyjątkiem kilku niebanalnych willi o cechach stylistycznych nawiązujących do historyzmu i secesji. Stara zabudowa Wojszyc, zwłaszcza wzdłuż ul. Pawiej, niedostatecznie chroniona, znika w trybie przyśpieszonym.