Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu

Muzeum Krakowa

Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu

30 czerwca – 12 listopada 2023 roku

Wernisaż: 29 czerwca, godz. 17.00, finisaż: 12 listopada, godz. 16.00

Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35

Muzeum Krakowa zaprasza na otwarcie ekspozycji monograficznej – przekrojowej prezentacji twórczości artystycznej Włodzimierza Tetmajera (1861–1923).

Główna część wystawy poświęcona jest malarstwu – uwzględnia zarówno malarstwo sztalugowe, jak i monumentalne. Obejmuje obrazy olejne, szkice do obrazów oraz projekty do polichromii i ilustracji. W przestrzeni wystawienniczej wydzielono aneksy tematyczne: wątek biograficzny, działalność na polu etnograficznym, działalność ilustratorska, działalność polityczna.

Wystawa prezentowana z okazji setnej rocznicy śmierci Włodzimierza Tetmajera wpisuje się w obchody o zasięgu ogólnokrajowym. Rok 2023 został ogłoszony przez Senat Rzeczpospolitej Polskiej rokiem Włodzimierza Tetmajera, artysty, malarza, czołowego przedstawiciela Młodej Polski, polityka i działacza niepodległościowego.

Tetmajer i bronowska gwara

20 czerwca, godz. 18.00

Rydlówka, ul. Włodzimierza Tetmajera 28

Muzeum Krakowa zaprasza na wykład pana profesora Kazimierza Sikory w ramach cyklu „Herbata u Rydlów”.

Włodzimierz Tetmajer był człowiekiem wielu talentów – uzdolniony malarz, odważny polityk, wrażliwy poeta i wnikliwy badacz języka oraz zwyczajów mieszkańców Bronowic Małych. Przez kilka lat zbierał materiały i w 1898 r. wydał rozprawę pt. Gody i godne Święta, czyli okres Świąt Bożego Narodzenia w Krakowskiem, a w 1907 r. Słownik bronowski (Zbiór wyrazów i wyrażeń używanych w Bronowicach pod Krakowem). Jego obrazy i publikacje są nieocenionym źródłem wiedzy o dawnych Bronowicach. O szczegółach opowie językoznawca zajmujący się badaniem gwary bronowskiej.

Wstęp wolny. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

W wydarzeniu będzie też można wziąć udział online.

Muzyczny salon Tetmajera

24 czerwca, godz. 15.00

Muzeum Krakowa zaprasza na koncert w Rydlówce w ramach roku Włodzimierza Tetmajera oraz cyklu „Herbatka u Rydlów”.

Kiedy na bronowickie sady powoli opadała wieczorna mgła, dom Włodzimierza Tetmajera zaczynały wypełniać subtelne, liryczne dźwięki nokturnów, polonezów i ballad. Rodzina zbierała się w salonie i wsłuchiwała się w płynącą z pianina muzykę. Pięknie grały córki malarza, a najczęściej Klementyna, która szczególnie uwielbiała utwory Fryderyka Chopina.

Zapraszamy Państwa na drugi koncert fortepianowy organizowany we współpracy z Akademią Muzyczną im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie. Tym razem wystąpi pan Julian Stanny (ur. 2001) – pianista i kameralista, laureat licznych konkursów ogólnopolskich i międzynarodowych.

Program:

Maria Szymanowska – Nocturne B-dur

Ignacy Friedman – Etiuda A-dur op. 63 nr 1

Wojciech Kilar – trzy preludia na fortepian

Allegro molto

Adagio

Allegro molto

Karol Szymanowski – cztery mazurki op. 50 nr 1–4

Sostenuto. Molto rubato

Allegramente. Poco vivace

Moderato

Allegramente. Risoluto

Ignacy Jan Paderewski – Melodia Ges-dur op. 16 nr 2

Krakowiak fantastyczny H-dur op. 14 nr 6

Juliusz Zarębski – Grande Polonaise Fis-dur op. 6

Wstęp: 15 zł.

Odkrywamy Tetmajera!

5 lipca, godz. 16.30

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Muzeum Krakowa zaprasza na zajęcia integracyjne towarzyszące wystawie: oprowadzanie dla osób niesłyszących i z niepełnosprawnością słuchu (tłumaczenie na polski język migowy).

Prowadzenie: pani Elżbieta Lang. Informacje i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) i 691 377 437 / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60. 

Na tropie Tetmajerów

15 lipca, 5 sierpnia, 16 września, 14 października, godz. 11.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Tetmajer to artysta, który ukochał Bronowice. Był mężem Anny Mikołajczykówny i ojcem kilkorga dzieci. Jednym z nich był Jan Kazimierz, urodzony w 1901 r., którego sylwetka towarzyszy nam na wystawie od samego początku. Zapraszamy dzieci wraz z rodzicami na oprowadzanie po wystawie. Popatrzymy na artystę oczami najmłodszych odbiorców. Podczas zwiedzania nie zabraknie zabaw i łamigłówek, dzięki czemu mali uczestnicy będą mogli wcielić się w muzealnych poszukiwaczy przygód. Pomogą nam w tym karty pracy, które następnie dzieci będą mogły zabrać do domu. Radość ze wspólnej zabawy dla całej rodziny gwarantowana.

Prowadzenie: pani Anna Magiera.

Wstęp: 15 zł (wstęp wolny dla opiekuna). Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie tematyczne „Włodzimierz Przerwa-Tetmajer – akt I”

15 lipca, godz. 16.00, 19 września, godz. 15.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

W pierwszym akcie poznamy działalność Włodzimierza Tetmajera od okresu monachijskiego po przenosiny do Bronowic, czyli czas jego edukacji i kształtowania się jako dorosłego mężczyzny. Częstymi motywami w jego pracach były rodzina i wieś. Zwiedzający podczas tego spotkania dowiedzą się, jak ewoluowały charakter i styl artysty, co paradoksalnie przez wielu współczesnych było mu wytykane jako wada. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: czy słusznie?

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp z biletem na wystawę. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie

21 lipca, 4 sierpnia, 18 sierpnia, 8 września, godz. 17.00,

22 września, 6 października, 20 października, 3 listopada, godz. 16.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Z okazji setnej rocznicy śmierci Włodzimierza Tetmajera Muzeum Krakowa przygotowało wystawę czasową poświęconą jego twórczości. Co ciekawe, nie jest to pierwsza wystawa monograficzna prezentująca dorobek tego artysty, literata i polityka. 45 lat temu w sali przy kościele Franciszkanów otwarto ekspozycję, na której wystawiono obrazy Tetmajera z kilku polskich muzeów, rysunki i szkicowniki, a także pojedyncze pamiątki po nim. Tegoroczna, jak dotąd najobszerniejsza wystawa poświęcona temu artyście, obejmuje ponad 400 eksponatów z całej Polski. Jej kuratorka, pani Marta Marek, podczas oprowadzań wprowadzi zwiedzających w świat sztuki artysty. Przypadający obecnie Rok Włodzimierza Tetmajera jest idealną okazją do odkrycia lub przypomnienia dzieł i postaci tego niezwykłego człowieka. Na zwiedzających czekają wspaniałe opowieści dotyczące twórczości i biografii Włodzimierza Tetmajera. A wszystko to w otoczeniu wysokiej klasy malarstwa sprowadzonego do Krakowa z całej Polski.

Wstęp z biletem na wystawę. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie tematyczne „Włodzimierz Przerwa-Tetmajer – akt II”

29 lipca, godz. 16.00, 3 października, godz. 15.00

W drugim akcie poznamy działalność artystyczną w czasie „życia wiejskiego” Tetmajera, czyli to, z czego był najbardziej znany. W jego twórczości przewijają się rodzina i wieś – bohater wystawy zaprezentuje się jako osoba w pełni ukształtowana i podążająca własną drogą.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp z biletem na wystawę. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Jak Włodzimierz i Kraków Ziuka ugościli

6 sierpnia, godz. 10.00

Zbiórka przy Pomniku Grunwaldzkim (pl. Jana Matejki)

Muzeum Krakowa zaprasza na spacer.

W sierpniu 1922 r. do Krakowa przybył z wizytą Józef Piłsudski. Włodzimierz Tetmajer – jako jeden z przedstawicieli miasta – uczestniczył w tym wydarzeniu i wraz z prominentami miejskimi przyjmował Naczelnika Państwa. W związku z rocznicą tego wydarzenia uczestnicy przejdą śladem wizyty, poznając historię poszczególnych miejsc w kontekście bohatera wystawy.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp: 15 zł. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Jak Włodzimierz i Kraków Ziuka ugościli

6 sierpnia, godz. 14.00

Zbiórka przy Pomniku Grunwaldzkim

Muzeum Krakowa zaprasza na spacer z tłumaczeniem na polski język migowy.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz. Informacje i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) i 691 377 437 / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie tematyczne „Włodzimierz Przerwa-Tetmajer – akt III”

12 sierpnia, godz. 16.00, 17 października, godz. 15.00

W trzecim akcie poznamy życie rodzinne Włodzimierza Tetmajera, jego stosunki z ojcem i macochą oraz z przyrodnim bratem Kazimierzem. Odkryjemy koligacje i więzi panujące w rodzinie Tetmajerów. W trakcie spotkania zagłębimy się w życie prywatne artysty, poznając go jako człowieka żyjącego w czasach wielkich przemian, gnębionego przez rozterki i smutki.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp z biletem na wystawę. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie tematyczne „Włodzimierz Przerwa-Tetmajer – akt IV”

26 sierpnia, godz. 16.00, 31 października, godz. 15.00

W czwartym akcie obraz bohatera wystawy dopełnimy przedstawieniem jego działalności na rzecz społeczności lokalnej oraz aktywności politycznej (Tetmajer wniósł wkład w odzyskanie niepodległości, będąc członkiem delegacji na konferencję pokojową w Paryżu). Zaprezentujemy także opowieść o tym, jak reagowano na jego ślub i wyprowadzkę do Bronowic.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp z biletem na wystawę. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Odkrywamy Tetmajera!

6 września, godz. 16.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Kraków to skarbnica opowieści o niezwykłych miejscach, zdarzeniach oraz ludziach, których życie mogłoby stać się kanwą niejednej książki i superprodukcji. Jedną z takich postaci był Włodzimierz Tetmajer – młodopolski malarz, poeta i polityk. Jego małżeństwo wywołało skandal w Krakowie, a malarstwo zachwyciło bogactwem barw. Również dzięki niemu podkrakowskie Bronowice stały się jedną z najsłynniejszych polskich wsi. Razem z historyczką sztuki, panią Elżbietą Lang, na jubileuszowej wystawie odkryjemy bajecznie kolorową twórczość i życie krakowskiego malarza.

Informacje i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) i 691 377 437 / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Wykład czwartkowy „Znane i nieznane oblicza Włodzimierza Tetmajera”

14 września, 12 października, 9 listopada, godz. 17.00

Pałac Krzysztofory, Sala Miedziana, I piętro

Dawniej król Stanisław August zapraszał na obiady czwartkowe, my zaś chcemy zaprosić Państwa do Muzeum Krakowa na czwartkowe wykłady. W cykl prelekcji kuratorka wystawy, pani Marta Marek, przybliży publiczności postać i twórczość Włodzimierza Tetmajera. Podczas wykładów zaprezentowane zostaną jego idee i pomysły, a także wykorzystywane przez niego motywy. W trakcie każdego spotkania kompleksowo zostaną omówione tematy prezentowane na wystawie.

Wstęp wolny.

Pogadajmy o… Bronowicach

21 września, godz. 16.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Co takiego miały w sobie Bronowice, że tak bardzo ukochali je młodopolscy artyści? Jak wyglądała ta podkrakowska wieś? Porozmawiamy o Bronowicach: o zwyczajach i warunkach, które ukształtowały tę społeczność, o tym, jak się zmieniała i zmienia nadal. Poplotkujemy też o mieszkańcach, w tym oczywiście o Włodzimierzu Tetmajerze – i najsłynniejszym weselu, które zorganizował dla siostry swojej żony.

Prowadzenie: panie Ewelina Radecka, Joanna Zdebska-Schmidt. Wstęp wolny.

Bajecznie kolorowa, czyli o podkrakowskiej wsi i miłości bez granic. Włodzimierz Tetmajer

27 września, godz. 15.30

Pałac Krzysztofory zaprasza na oprowadzanie po wystawie z tłumaczeniem na polski język migowy.

Prowadzenie: pani Elżbieta Lang.

Wstęp wolny. Informacje i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) i 691 377 437 / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Muzyka czasów Tetmajera

12 października, godz. 17.00

Rydlówka

Zapraszamy Państwa na wieczór muzyczny, podczas którego przeniesiemy się w świat dźwięków przełomu XIX i XX wieku. Będziemy mieli okazję usłyszeć wybitne kompozycje, które odzwierciedlają różnorodność stylów muzycznych tamtego okresu. W podróż przez emocje, kolory i atmosferę epoki, w której tworzył Tetmajer, zaprasza kwartet fletowy Fluenti Flute Ensemble.

Bilety: 15 zł. Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Oprowadzanie po wystawie w ramach programu Muzeum od Kołyski

19 października, godz. 10.30

– W budynku znajduje się winda, którą można dotrzeć na wystawę.

– Z uwagi na dość gęstą aranżację ekspozycji nie można wjechać na wystawę wózkiem. Zachęcamy do przygotowania nosidełek i chust – wózek będzie można pozostawić w szatni.

– Na I piętrze znajduje się pokój dla rodzica z dzieckiem, w którym do dyspozycji jest przewijak.

– Pałac posiada certyfikat „Miejsce Przyjazne Rodzinom z Dziećmi” oraz odznakę Travelers’ Choice 2023  na portalu Tripadvisor.

Prowadzenie: pan Tomasz Karżewicz.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Bajecznie kolorowa, czyli o podkrakowskiej wsi i miłości bez granic. Włodzimierz Tetmajer,
część II

24 października, godz. 16.00

Oprowadzanie po wystawie  z pomocami dotykowymi i elementami audiodeskrypcji

Prowadzenie: pani Elżbieta Lang. Asysta: pani Katarzyna Bury.

Wstęp wolny. Informacje i zapisy: pani Elżbieta Lang, tel. 12 257 10 17 (wew. 109) i 691 377 437 / Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Pogadajmy o… Włodzimierzu Tetmajerze

26 października, godz. 16.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Porozmawiamy o twórczości i inspiracjach malarskich artysty. Włodzimierz Tetmajer zachwycił się wsią i ludowością podkrakowskich Bronowic, tworzył jednak nie tylko plenery malarskie – portretował przede wszystkim rodzinę: ukochaną żonę Annę i dzieci.

Prowadzenie: pani Elżbieta Lang. Wstęp wolny.

Tetmajer i polityka

26 października, godz. 18.00

Rydlówka

Bohater tego wykładu jest pamiętany jako artysta, „Gospodarz” z Wesela Stanisława Wyspiańskiego, starszy brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Zdecydowanie mniej znane są jego działalność społeczno-polityczna oraz zaangażowanie i wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości. Kto był ojcem duchowym myśli politycznej Włodzimierza Tetmajera? Jakimi wartościami kierował się w działalności publicznej, co było jego największym marzeniem? Jak postrzegał odrodzone po 1918 r. państwo polskie, czy widział jakieś zagrożenia jego bytu? O tym opowie pan dr Piotr Hapanowicz.

Wykład konserwatorski

Tetmajer w Dębnikach. Obraz z 1889 roku w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach

26 października, godz.17.00

Pałac Krzysztofory, sala wystaw czasowych, II piętro

Wystawa została wzbogacona o długo oczekiwany obraz. Zakończyła się właśnie jego gruntowna konserwacja przeprowadzona na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki.

Główna część spotkania zostanie poświęcona prezentacji wyników prac konserwatorskich wykonanych jako praca magisterska pod opieka naukową pani prof. dr hab. Anny Sękowskiej. Ilustrowany zdjęciami referat o odkryciach i zastosowanej nowatorskiej metodzie pracy wygłosi pani Anna Litwin, autorka konserwacji.

Jest to duże płótno, jedna z wcześniejszych prac olejnych Włodzimierza Tetmajera, sygnowana i datowana, która powstała najprawdopodobniej krótko po powrocie malarza z Monachium, gdzie wiosną 1889 r. zakończył studia w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Kompozycja, przedstawiająca grupę osób na tle krajobrazowym, została zidentyfikowana jako obraz Znad Wisły. Tytuł ten (także w wersji Zza Wisły) figuruje w spisach wystaw krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych pod tą samą datą, jaka jest umieszczona na płótnie. Obraz był wielokrotnie wzmiankowany jako znaczący w twórczości Tetmajera, jednak nie było wiadomo, jakie to dzieło, gdyż zakupiony na początku lat 90. XIX wieku do prywatnej kolekcji, przez wiele lat pozostawał niedostępny. Dopiero przeprowadzona w trakcie przygotowania wystawy analiza ikonograficzna umożliwiła identyfikację przedstawionego miejsca jako brzegu Wisły w Dębnikach prawie na wprost Wawelu. Samo wzgórze nie jest widoczne w kadrze, lecz rozpoznanie charakterystycznych elementów krajobrazu tej okolicy nie pozostawia wątpliwości. Jest to jedyny obraz na wystawie i jeden z nielicznych zachowanych, który został namalowany, zanim Włodzimierz Tetmajer związał się z wsią Bronowice Małe.

Konserwacja obrazu przywróciła mu pierwotny stan, a przeprowadzony proces badań pozwolił poznać metodę pracy młodego twórcy. Prezentacji obrazu towarzyszą wyniki pracy konserwatorskiej.

Wstęp wolny.

Koncert studentów Akademii Muzycznej

28 października, godz. 15.00

Rydlówka

Zapraszamy Państwa na kolejny koncert w Rydlówce. Będzie to romantyczna i sentymentalna podróż poświęcona Włodzimierzowi Tetmajerowi.

Wstęp: 15 zł. Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.

Konferencja „Oblicza Włodzimierza Tetmajera”

10–11 listopada

Pałac Krzysztofory zaprasza na konferencję w ramach Roku Włodzimierza Tetmajera towarzyszącą wystawie Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu.

Program konferencji

10 listopada Sala Miedziana

Godz. 10.00–10.15 powitanie gości

Moderator konferencji: pan dr hab. Mateusz Wyżga, prof. UKEN (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej)

Godz. 10.15–10.35 Włodzimierz Tetmajer. Korzenie, pani dr inż. Zofia Gręplowska

Godz. 10.35–10.55 O związkach Włodzimierza Tetmajera z Podhalem, pan Lesław Dall (Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich w Zakopanem)

Godz. 10.55–11.15 Włodzimierz Tetmajer – artysta wielowymiarowy, pani dr Joanna Daranowska-Łukaszewska (Instytut Historii PAN)

Godz. 11.15–11.35 Inspiracje i motywy bronowickie w twórczości Włodzimierza Tetmajera, pani Marta Marek (Muzeum Krakowa)

Godz. 11.35–12.00 dyskusja

Godz. 12.00–13.00 lunch (sale recepcyjne I piętra)

Godz. 13.00–13.20 O związkach Włodzimierza Tetmajera z krakowskim teatrem, pani dr hab. Dorota Jarząbek-Wasyl, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)

Godz. 13.20–13.40 Polichromie Włodzimierza Tetmajera w kościele św. Sebastiana w Wieliczce – próba analizy dramaturgicznej, pan prof. dr hab. Dariusz Kosiński (Uniwersytet Jagielloński) 

Godz. 13.40–14.00 Słownik bronowski Włodzimierza Tetmajera, pan dr hab. Kazimierz Sikora, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński)

Godz. 14.00–14.20 przerwa kawowa

Godz. 14.20–14.40 „Chłop potęgą jest i basta”. Działalność ludowa Włodzimierza Tetmajera, pan dr Janusz Gmitruk (Muzeum Historii Ruchu Ludowego)

Godz. 14.40–15.00 „Włodzimierz Tetmajer – zapomniany ojciec Niepodległej, pan dr Kazimierz Baścik (Ludowe Towarzystwo Naukowo- Kulturalne w Krakowie im. Włodzimierza Tetmajera)

Godz. 15.00–15.20 Współczesna recepcja twórczości Włodzimierza Tetmajera, pani Urszula Kozakowska-Zaucha (Muzeum Narodowe w Krakowie)

Godz. 15.20–15.40 Dziedzictwo i pamięć o Włodzimierzu Tetmajerze, pani dr Joanna Zdebska-Schmidt, pani Ewelina Radecka (Muzeum Krakowa)

Godz. 15.40–16.30 dyskusja, podsumowanie

Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy.

11 listopada

Godz. 11.00–12.00 zwiedzanie kościoła św. Sebastiana w Wieliczce z malowidłami Włodzimierza Tetmajera, oprowadzanie przewodnickie

Godz. 12.00 uroczyste odśpiewanie hymnu państwowego przed kościołem św. Sebastiana w Wieliczce

Godz. 13.00–14.00 oprowadzanie po wystawie, pan dr Piotr Hapanowicz

Godz. 14.00–15.00 oprowadzanie po wystawie, pani Justyna Kasińska

Godz. 15.00–16.00 oprowadzanie po wystawie, pan dr Piotr Hapanowicz

Tego dnia będzie możliwość bezpłatnego zwiedzania wystawy w godz. 10.00–18.00.

Rezerwacja: Centrum Obsługi Zwiedzających, tel. 12 426 50 60.