Wokół herbaty, kawy i czekolady

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Wokół herbaty, kawy i czekolady

29 kwietnia 2014 r. otwarcie wystawy w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie połączone z promocją katalogu części zbiorów ceramiki, prezentującego 59 niezwykle cennych i rzadkich w polskich zbiorach przedmiotów.

Czerwona i czarna kamionka oraz jej naśladownictwa w zbiorach wilanowskich przedstawia dokonania ceramików europejskich, którym udało się odtworzyć w lokalnych wytwórniach wyroby ceramiczne znane wcześniej tylko na Dalekim Wschodzie. Starannie opracowana, bogato ilustrowana i spełniająca najwyższe standardy edytorskie publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych nie tylko ceramiką. Pani Barbara Szelegejd przedstawia też początki dziejów czekolady, herbaty i kawy na naszym kontynencie, nowinek kulinarnych, które – co dziś nie jest oczywiste – nie od razu znalazły uznanie rodzimych koneserów.

Wraz z herbatą, którą sprowadzano do Europy z Chin od początku XVII w., importowano też niewielkie imbryczki z czerwonej kamionki, które pozwalały uzyskać pełnię walorów smakowo-zapachowych sporządzanego naparu. Musiało jednak minąć niemal stulecie, by zaczęły powstawać europejskie imbryki tego rodzaju, a następnie całe serwisy do picia herbaty, kawy i czekolady. Popularność nowych napojów i oryginalny sposób ich podawania sprawiły, że szybko pojawiły się też specjalne lokale i klientela gotowa spędzać w nich czas nad filiżanką aromatycznego naparu.

Na wystawie w Muzeum Pałacu w Wilanowie zaprezentujemy najwcześniejsze, unikatowe przykłady naczyń z czerwonej kamionki z końca XVII w., wypalanej przez holenderskiego mistrza imbryków Ary’ego de Milde i działających w Anglii braci Elersów.

Wyjątkowym powodem do dumy jest największy w Polsce zespół kamionki Johana Fryderyka Böttgera, słynnego alchemika i więźnia Augusta Mocnego, któremu udało się uruchomić w Miśni pierwszą europejską manufakturę porcelany.

W kolekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie znajdują się również nieczęsto spotykane w polskich zbiorach czerwone kamionki ze Staffordshire z drugiej połowy XVIII w., kiedy moda na ten rodzaj ceramiki rozkwitła na nowo. Jeszcze większą rzadkością są imitacje czerwonych wyrobów wiązane z brandenburską wytwórnią w Plaue nad Hawelą, podobnie jak naśladownictwa czarnych naczyń klasycystycznych, które są dziełem Ignacego Ceyzika, twórcy o wielkim talencie i pełnych tragizmu losach.

Wystawa Wokół herbaty, kawy i czekolady znakomicie wpisuje się w program rekonstrukcji staropolskich receptur i serwowania potraw znanych poprzednim wiekom, realizowany przez Muzeum Pałacu w Wilanowie. Nie wolno zapominać, że gotowanie jest także sztuką. Dokumentują to już trzy wydane drukiem historyczne zbiory przepisów, najstarsze polskie książki kucharskie opatrzone znakomitymi omówieniami i bogato ilustrowane zdjęciami dzieł sztuki użytkowej. Ekspozycja czerwonych i czarnych naczyń do podawania aromatycznych używek uzupełniona będzie przykładami innych wyrobów z porcelany, emalii, srebra i platerów ze zbiorów muzeum, kartami wzorników firm produkujących tego typu wyroby, rycinami dawnych map i zielnikowymi wyobrażeniami roślin, które zmieniły gust kulinarny w Europie.

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16