„Jedność i podział władzy”

Artur Ławniczak

Opracowanie jest poświęcone jednemu z kluczowych dla prawa politycznego zagadnień, jakim jest kwestia doktrynalnego jednoczenia bądź alternatywnego dla tego paradygmatu rozpraszania władzy. Jeśli zaakceptujemy znamienne przesłanie Karola Schmitta odnośnie do wtórności prawa państwowego względem ustaleń poczynionych na teologiczno-prawnokanonicznym gruncie, to dojdziemy do przekonania, że najpierw należy się przyjrzeć problemowi jedności, względnie rozproszeniu władania na teistycznym szczeblu. Mamy tam do czynienia z różnymi modelami, które są następnie aplikowane na terrestralnym poziomie, gdzie obserwujemy występowanie prawnopolitycznego monizmu, dualizmu, trializmu etc., co wynika zarówno z kreatywności rodzaju ludzkiego, jak i konfesyjno-cywilizacyjnych uwarunkowań.

Szatkowanie rudymentarnie jednolitego modelu władania jest realizowane w wielu wariantach, w naszych czasach niejednokrotnie powielających lockowsko-monteskiuszowski dogmat konieczności instalowania wewnątrz aparatu władania instytucjonalnych zabezpieczeń, mających uniemożliwić absolutyzację ustroju. Nie jest jednak możliwa konsekwentna czy też radykalna aplikacja tego przesłania, gdyż taki zabieg doprowadziłby do anihilacji państwowości, niemogącej istnieć bez sporej dozy niepodważalnie skoncentrowanego władania.