Julian Jerzy Babiński

Jacek Bartyzel

BABIŃSKI Julian Jerzy, ur. 1900 w Grójeckiem, zm. 1943 we Włoszczowej, dziennikarz i publicysta.

Pochodził z rodziny ziemiańskiej; studia rolnicze (z przerwą na ochotniczy udział w wojnie polsko-bolszewickiej) ukończył na Uniwersytecie Poznańskim. Działacz Organizacji Monarchistycznej (1925-26), a następnie Wszechstanowej Organizacji Monarchistycznej, dla której opracował Encyklopedię Monarchizmu (Pz 1928, przedruk w: „Pro Fide Rege et Lege” 1992 nr 2/13); w latach 1924-29 był także członkiem redakcji organu inteligencji monarchistycznej i faszystowskiej „Pro Patria”.

W 1933 założył (i redagował do wybuchu wojny) „gazetę tygodniową” pod tytułem identycznym z najstarszym (założonym w 1661) czasopismem polskim: „Merkuryusz Polski Ordynaryjny”. Podczas okupacji niemieckiej przystąpił do konspiracyjnej organizacji narodowo-katolickiej „UNIA”, kierowanej przez J. Brauna, i objął dowództwo jednego z jej oddziałów zbrojnych, podporządkowanych AK. Poległ w bitwie partyzanckiej pod Włoszczową.

B. znajdował się na prawicy obozu sanacyjnego, najbliżej tzw. nacjonalistów legionowych (J. Hoppe, rtm. J. Dudziński, W. Budzyński) z grupy „Jutro Pracy”, będących ideowymi wychowankami A. Skwarczyńskiego. Zarazem był politycznym „ekumenistą”, dążącym do pojednania spadkobierców J. Piłsudskiego i R. Dmowskiego, których nazywał na równi „wodzami Polski”. Głosił koncepcję ponadpartyjnej ligi, nazywanej „Frontem Młodych” albo „Frontem Narodowym”, która miałaby skupić prawicę obozu piłsudczykowskiego, konserwatystów narodowych z wileńskiego „Słowa”, Sekcję Młodych Stronnictwa Narodowego, oba ONR-y i umiarkowanych ludowców, dla zażegnania niebezpieczeństwa przejęcia władzy przez uzależniony od Moskwy Front Ludowy. Program bieżący B. i „Merkuryusza” streszczał się w hasłach: „Nie jesteśmy hitlerowcami, odrzucamy wszelkie totalizmy, opieramy się na kulturze łacińskiej, wyrażamy nadzieję na odrodzenie ludów w dorzeczu Dunaju, chcemy wspólnej granicy z Węgrami, chcemy monarchii”.

Monarchizm, w ujęciu B., jest „kierunkiem politycznym, wykazującym, że najważniejszym czynnikiem zapewniającym obronę interesu ogółu, jest silny ustrój państwa”; dlatego występuje on przeciwko budowaniu państwa według wskazań abstrakcyjnych doktryn, a w szczególności doktryny demokratycznej. Praktyka dowodzi zresztą, że demokracja nie tylko rujnuje systematycznie państwo, ale i zaprzecza swoim hasłom: równości, wolności i braterstwu, i prowadzi wprost do socjalizmu. Demokratyzmowi przeciwstawia monarchizm „wypośrodkowane z doświadczeń” prawa życia, tj. „rozumną i sprawiedliwą” hierarchię autorytetów, prawa wolnościowe nie tylko jednostek, lecz grup i społeczeństwa, życiowy solidaryzm wszystkich warstw narodu, natomiast „instytucja króla, strażnika praw i tradycji, naczelnika hierarchii państwowej, ma być widomym znakiem solidarności społecznej”.

Filozoficzną podbudową poglądów B. był mesjanizm w wersji reprezentowanej przez J. M. Hoene Wrońskiego, którego dzieło Metapolityka (1839) uważał za „teoretyczne sprecyzowanie procesu rozwojowego polskiej doktryny konstytucyjnej”. Istotą tej doktryny było zaś, według B., zachowanie harmonii pomiędzy ładem a wolnością, przy uniknięciu skrajności absolutyzmu i demokracji. Stan ten, dopóki nie został zniweczony przerostem szlacheckiego parlamentaryzmu, a następnie magnackiej oligarchii, zapewniały następujące czynniki: autorytet Pomazańca Bożego a zarazem wybieralność monarchy, instytucja pacta conventa, istnienie „Ciała Kierowniczego” w postaci Rady Koronnej, arystokratyczny charakter Senatu, wybieralność i reprezentatywność Izby Poselskiej, niezależność sądownictwa, samorząd terytorialny, wreszcie silna i niezależna od Sejmu władza hetmańska.

Prócz prac rozproszonych po czasopismach (w tym m. in. cyklu artykułów Dwie cywilizacje w „MPO”) opublikował B. broszurę Geografia polityczna w Polsce A.D. 1937 (W 1937).