Kalendarzyk reakcjonisty — kwiecień

Jacek Bartyzel

2 kwietnia 1118 roku zmarł w Al-Arisz na Synaju, w wieku około 58 lat (ur. po 1060), Baldwin I z Boulogne, hrabia Edessy (1098-1100) i (od 1100) pierwszy król Jerozolimy; trzeci i najmłodszy syn Eustachego II, hr. Boulogne oraz Idy Lotaryńskiej, młodszy brat Eustachego III i Godfryda z Bouillon; był przeznaczony przez rodzinę do stanu duchownego (kształcił się w Reims, Cambrai i Liège), ale ostatecznie wybrał życie świeckie; nie dziedzicząc żadnych włości, osiadł w Normandii, a następnie wstąpił w służbę swojego brata Godfryda, który w 1095 powierzył mu zarząd hrabstwa Verdun; w 1096 zdecydował się wziąć udział w I wyprawie krzyżowej, w armii lotaryńskiej pod dowództwem jego brata; został zakładnikiem króla Węgier Kolomana Uczonego w trakcie przemarszu krzyżowców przez Węgry; gdy armia krzyżowców stanęła (23 grudnia 1096) pod murami Konstantynopola, obaj bracia odmówili złożenia przysięgi cesarzowi Aleksemu I, który wstrzymał dostawy prowiantu, krzyżowcy zaś w odwecie spustoszyli przedmieścia stolicy; ostatecznie około Wielkanocy ustąpili i uznali Aleksego suzerenem wszystkich zdobytych ziem; wraz z całą armią krzyżową brał udział w oblężeniu Nicei oraz w zwycięskiej bitwie pod Doryleum (1 lipca 1097) z armią sułtana Rumu; następnie wraz z Tankredem z Hauteville operował w Cylicji; po zdobyciu kilku twierdz zawarł sojusz z ormiańskim władcą Edessy Torosem, na którego mocy został (8 lutego 1098) przez niego adoptowany i wyznaczony jego następcą; kiedy kilka miesięcy później Toros, opuszczony przez swoje wojsko, zginął rozszarpany przez zbuntowany tłum, Baldwin przyjął tytuł hr. Edessy; w maju 1098 bronił przez trzy miesiące miasta przed armią seldżuckiego atabega Mosulu, opóźniając tym samym jej marsz na Antiochię i ocalając armię krzyżowców; kiedy 18 lipca 1100 zmarł jego brat Godfryd – obrońca Grobu Świętego, przebywający w Jerozolimie Lotaryńczycy obwołali go władcą Jerozolimy, wbrew testamentowi Godfryda, który przekazał miasto patriarsze Daimbertowi z Pizy; Baldwin 9 listopada 1100 wkroczył do Jerozolimy, witany tam entuzjastycznie, a dwa dni później przyjął tytuł króla Jerozolimy; zawarł ugodę z Daimbertem, zatwierdzając jego tytuł patriarszy i składając mu hołd lenny, w zamian za co patriarcha ukoronował go 25 grudnia 1100 w Bazylice Narodzenia Pańskiego w Betlejem; przez większość swego panowania toczył ze zmiennym szczęściem walki z egipskimi Fatymidami, ostatecznie jednak powiększył znacznie terytorium Królestwa Jerozolimskiego, zajmując Arsuf, Cezareę, Akkę, Bejrut i Moab; w polityce wewnętrznej popierał imigrację chrześcijan z sąsiednich państw muzułmańskich oraz sprzyjał małżeństwom między Frankami i autochtonami, jednocześnie okazując tolerancję żydom i mahometanom; na żądanie legata papieskiego, który stwierdził nieważność unieważnienia jego poprzedniego małżeństwa, odprawił swoją trzecią żonę Adelajdę del Vasto na Sycylię; zmarł po zapadnięciu na śmiertelną chorobę podczas kolejnej wyprawy do Egiptu; został pochowany obok brata w kościele Grobu Świętego.

3 kwietnia 1593 roku urodził się w Montgomery (Walia) George Herbert, poeta metafizyczny epoki baroku i duchowny anglikański; pochodził z walijskiej rodziny szlacheckiej i był młodszym bratem filozofa i polityka, lorda Herberta (Edward Herbert, 1. Bar. Herbert of Cherbury, 1583-1648), „ojca” angielskiego deizmu; od 1609 studiował, a od 1618 wykładał retorykę w Trinity College Uniwersytetu w Cambridge; przyjaźnił się z Johnem Donne’em (1572-1631) i sir Henrym Wattonem (1568-1639); był protegowanym króla Jakuba I (VI), lecz po jego śmierci zrezygnował z kariery dworskiej i obrał drogę duchowną; w 1630 otrzymał święcenia (anglikańskie) i objął parafię w Bemerton k. Salisbury, gdzie w 1633 zmarł; niemal cała jego twórczość poetycka ma charakter religijny i zarówno ze względu na duchową głębię, jak kunsztowność formy (stosował także urozmaicającą wizualizację graficzną wierszy, np. układając wersy w kształt ołtarza, albo linie naśladujące rozpostarte skrzydła), jest szczytowym osiągnięciem angielskiej poezji metafizycznej XVII wieku.

3 kwietnia 1643 roku urodził się w Wiedniu Karol V Leopold Lotaryński [niem. Karl V. Leopold von Lothringen; franc. Charles V Léopold de Lorraine], książę Lotaryngii w latach 1675-1690, wybitny dowódca; pochodził z dynastii Lorraine-Vaudémont i był synem Mikołaja Franciszka Lotaryńskiego i Klaudii Lotaryńskiej; jego żoną była Eleonora Maria Józefa Habsburżanka, córka cesarza rzymsko-niemieckiego Ferdynanda III, będąca wcześniej żoną króla Polski Michała Korybuta Wiśniowieckiego; sam był dwukrotnie kandydatem do tronu polskiego (po abdykacji Jana II Kazimierza i po śmierci Michała Korybuta); jako generał brał udział w wojnie koalicji z Francją w latach 1672-1679; w 1676 został feldmarszałkiem; w czasie V wojny austriacko-tureckiej dowodził oddziałami niemieckimi podczas Wiktorii Wiedeńskiej w 1683, a centrum wojsk sprzymierzonych w drugiej bitwie pod Parkanami; pobił Turków pod Vác (1684) i pod Nagyharsány (1687), a w 1687 wyzwolił Budę; podczas wojny Ligi Augsburskiej z Francją (zw. też wojną palatynacką) w 1689 zdobył Moguncję; zmarł w 1690 roku.

5 kwietnia 1943 roku zmarł w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku (Lublin), w wieku 26 lat (ur. 10 IX 1916), Bronisław Onufry Kopczyński, ps. konspiracyjny Stefan Barwiński, ps. muzyczne Lech Kobron, Sławomir Bronicz, kompozytor, dyrygent, krytyk artystyczny i publicysta narodowo-radykalny; syn malarza Bronisława Piotra Kopczyńskiego (1882-1964), imię „Onufry” otrzymał na cześć autora pierwszej gramatyki polskiej, ks. Onufrego Kopczyńskiego SchP (1735-1817); ukończył Konserwatorium Warszawskie, gdzie dyrygentury uczył go Walerian Bierdiajew (1885-1956); w latach 30. związał się z Ruchem Narodowo-Radykalnym „Falanga”, zostając redaktorem jego czasopisma „Ruch Kulturalny”, a następnie „W natarciu”, oraz kierownikiem Polskiej Organizacji Akcji Kulturalnej (POAK), postulującej oczyszczenie kultury polskiej z wpływów obcych, zwłaszcza żydowskich; publikował również w „Falandze”, „Przełomie”, „Ruchu Młodych” i „Prosto z Mostu”; w czasie okupacji hitlerowskiej został członkiem konspiracyjnej Konfederacji Narodu, w której kierował pionem kulturowym; był założycielem i pierwszym redaktorem naczelnym (od wiosny 1942) miesięcznika „Sztuka i Naród”; z jego kilkudziesięciu kompozycji (głównie piosenek i kantat) najbardziej znana jest pieśń Uderzeniowych Batalionów Kadrowych KN (scalonych z AK) Wymarsz Uderzenia (inc. „A jeśli będzie wiosna”) do słów Andrzeja Trzebińskiego (1922-1943); aresztowany przez Gestapo w nocy z 8 na 9 stycznia 1943, został osadzony na Pawiaku, a następnie wywieziony do obozu na Majdanku, gdzie zmarł cztery miesiące później na tyfus plamisty.

7 kwietnia 1668 roku zmarł w Londynie, w wieku 62 lat (ochrzczony 3 III 1606), sir William Davenant vel D’Avenant, poeta, dramaturg i entrepreneur teatralny; był synem burmistrza Oksfordu i właścicielki zajazdu Crown Inn oraz chrześniakiem Szekspira (swojego biologicznego ojca, jak sam chętnie sugerował); studiował w Lincoln College w Oksfordzie, ale dyplomu nie uzyskał, a następnie służył na dworach arystokratycznych; w 1630 nabawił się kiły, która poważnie oszpeciła mu nos, co stało się przedmiotem wielu złośliwych komentarzy; po śmierci Bena Jonsona (1572-1637), w 1638, otrzymał zaszczytny (i dożywotni) tytuł poety nadwornego (Poet Laureate) rodziny królewskiej, został też mianowany dyrektorem Kompanii Królewskiej przy teatrze Cockpit; jako zagorzały rojalista walczył po stronie króla Karola I Stuarta w wojnie domowej i w 1643 został przez niego nobilitowany; od 1646 przebywał na emigracji we Francji, gdzie przeszedł na katolicyzm; w 1650 otrzymał od Karola II stanowisko zastępcy gubernatora Marylandu, lecz podczas podróży do Ameryki został pojmany przez republikańskich rebeliantów i uwięziony w Tower, skąd zwolniono go w 1652, podobno dzięki wstawiennictwu Johna Miltona (1608-1674), lecz ułaskawiony został dopiero w 1654, kiedy też opublikował swój homerycki w stylu epos Gondibert, w którym opiewał miłość rycerską; w domu swojego protektora, hr. Rutland, otworzył prywatny teatr (publiczne zostały zamknięte przez purytanów), gdzie w 1656 wystawił pierwszą angielską operę (Oblężenie Rodos) z własnym librettem (ani tekst, ani partytura nie zachowały się do naszych czasów); po raz kolejny został uwięziony w 1659 za spiskowanie w celu przywrócenia władzy Karolowi II, lecz wkrótce zwolniono go i ponownie wyjechał do Francji; po Restauracji monarchii (1660) otrzymał jeden z dwu patentów teatralnych, stając na czele trupy księcia Yorku (Duke of York’s Men), działającej w Lincoln’s Inn Fields; wystawiał m.in. własne sztuki, jak i adaptacje dramatów Szekspira; założył też pierwszą w Anglii szkołę aktorską i jako pierwszy wprowadził na scenę angielską kobiety jako aktorki; jako poeta reprezentował nurt poezji metafizycznej; został pochowany w Zakątku Poetów (Poets’ Corner) w Opactwie Westminsterskim.

8 kwietnia 1143 roku zmarł w Konstantynopolu, w wieku 55 lat (ur. 13 IX 1087), Jan II Komnen [gr. Ιωάννης Β’ Κομνηνός, Iōannēs II Komnēnos], zw. też Janem Pięknym [Kaloïōannēs], cesarz [bazyleus, gr. βασιλεύς] wschodniorzymski (bizantyjski) od 15 sierpnia 1118; trzeci cesarz z dynastii Komnenów, syn cesarza Aleksego I i Ireny Dukas; jego panowanie upłynęło pod znakiem dążenia do przywrócenia potęgi cesarstwa oraz odzyskania terytoriów utraconych po przegranej przez cesarza Romana Diogenesa bitwie z Turkami Seldżuckimi pod Manzikartem (1071); w latach 1119-1121 udało mu się pokonać Turków, odzyskując płd.-zach. Anatolię; później (1122) odparł najazdy Pieczyngów na europejską część cesarstwa w Mezji i Tracji; wyprawiał się również przeciwko Serbom oraz ingerował w spory dynastyczne na Węgrzech; kolejną wyprawę w Anatolii poprowadził w latach 1130-1135 przeciwko turkmeńskim Daniszmendydom, odzyskując m.in. rodową siedzibę Komnenów w Kastamonu; następnie zdołał narzucić swoje zwierzchnictwo państwom ormiańskim (Rubenidów) oraz krzyżowców (księstwo Antiochii) w Lewancie, acz nie udało mu się zdobyć Aleppo; jego współcesarzem od 1122 był jego najstarszy syn – Aleksy Komnen, który jednak zmarł przed ojcem (w 1142), podobnie jak drugi syn – Andronik, toteż następcą Jana został najmłodszy syn – Manuel I Komnen.

8 kwietnia 1918 roku zmarł w Bronowicach Małych (obecnie Kraków), w wieku 47 lat (ur. 17 V 1870), Lucjan Antoni Feliks Rydel, poeta i dramaturg młodopolski; był synem Lucjana – okulisty, profesora i rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po kądzieli wnukiem filozofa i historyka sztuki Józefa Kremera (1806-1875); na żądanie ojca ukończył studia prawnicze na UJ, a nawet uwieńczył je doktoratem, lecz po jego uzyskaniu poświęcił się literaturze; od 1896 przebywał jako stypendysta Akademii Umiejętności w Paryżu, gdzie uczęszczał na wykłady w Collège de France i École des Beaux-Arts oraz pracował w Bibliotece Polskiej; po powrocie do Galicji zamieszkał w Krakowie; 20 listopada 1900 wziął ślub z chłopką z Bronowic – Jadwigą („Jagusią”) Mikołajczykówną (1883-1936), który stał się kanwą arcydzieła dramatycznego S. Wyspiańskiego Wesele, gdzie występuje jako Pan Młody; w 1907 odbył podróż po Grecji; w sezonie 1915/16 był dyrektorem krakowskiego Teatru im. Słowackiego; był ulubionym pisarzem młodego pokolenia jednego z liderów konserwatywnego ugrupowania „Stańczyków” – Stanisława hr. Tarnowskiego (1837-1917), zasadniczo niechętnego modernizmowi; z jego twórczości największą (i zasłużoną) popularność zyskały jasełka Betlejem polskie (1904), acz trwałą wartość mają także: baśń dramatyczna Zaczarowane koło (1900) oraz trylogia dramatyczna Zygmunt August (1912); wybudowany w 1894 przez jego szwagra – malarza Włodzimierza Tetmajera (1861-1923) – dom w Bronowicach, w którym odbywało się wesele Lucjana i Jagusi, będący od 1908 ich własnością oraz nazywany odtąd „Rydlówką”, gdzie Lucjan zmarł, od 1969 jest Muzeum Regionalnym Młodej Polski.

9 kwietnia 1968 roku zmarła w Bielsku-Białej, w wieku 78 lat (ur. 10 VIII 1889), Zofia Kossak, primo voto Szczucka, secundo voto Szatkowska, powieściopisarka, publicystka i działaczka katolicka; wnuczka Juliusza Kossaka, córka Tadeusza Kossaka (bliźniaka malarza Wojciecha); z wykształcenia malarka; w 1917/18 przeżyła hajdamacki i bolszewicki horror na Wołyniu, co opisała później w Pożodze; od lat 20. była związana ze Śląskiem Cieszyńskim; w latach 30. współpracowała z pismami konserwatywnymi i katolickimi („Czas”, „Kultura”, „Tęcza”) oraz wygłaszała odczyty o chrześcijańskim posłannictwie Polski; w czasie okupacji niemieckiej redagowała pierwsze podziemne pismo „Polska Żyje”, utworzyła konspiracyjną organizację Front Odrodzenia Polski oraz Komitet (później Radę) Pomocy Żydom „Żegota”, współpracowała także z mesjanistyczną Unią Jerzego Brauna (1901-1975); aresztowana przez Gestapo 27 września 1943 i wywieziona do KL Auschwitz, w 1944 została przewieziona na Pawiak i skazana na karę śmierci (dzięki staraniom podziemia udało się ją uwolnić w lipcu i wzięła udział w powstaniu warszawskim); w 1945 została zmuszona do emigracji (oficjalnie wyjechała do Londynu z misją Polskiego Czerwonego Krzyża) i przez 12 lat gospodarowała na farmie w Kornwalii; jej dzieła objęte zostały w kraju całkowitym „zapisem” cenzorskim i wycofane z bibliotek; po powrocie do kraju w 1957 współpracowała z wydawnictwem PAX (ale, mimo nacisków, nie wstąpiła do Stowarzyszenia); w 1964 była sygnatariuszką Listu 34; mistrzyni powieści historycznej (jej największym osiągnięciem jest tetralogia Krzyżowcy z 1936), laureatka Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury (1936), dama Krzyża Oficerskiego OOP (1937) oraz Wielkiego Krzyża Zasługi Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu św. Łazarza z Jerozolimy, odznaczona medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

10 kwietnia 1918 roku urodził się John Leslie William Yeowell Stubba, anglo-irlandzki jakobita; potomek w siódmym pokoleniu Bonnie’ego Prince’a Charliego (Karola III Stuarta), tym samym zaś również Jana III Sobieskiego; weteran hiszpańskiej wojny domowej, jako żołnierz irlandzkich „Zielonych Koszul” (Green Shirts) gen. Eoina O’Duffy’ego, II wojny światowej – jako oficer regularnej Armii Brytyjskiej w Norwegii (bitwa o Narvik), a potem w Birmie, a wreszcie wojny w Indochinach (w tym obrony Điện Biên Phủ) we francuskiej Legii Cudzoziemskiej; jeden z wiceprzewodniczących Królewskiego Towarzystwa Stuartowskiego (The Royal Stuart Society) oraz wydawca periodyku „The True Jacobite”; współzałożyciel Towarzystwa Polsko-Angielskiego oraz przyjaciel gen. Władysława Andersa, jego żony Ireny i córki; członek Wzniosłego Towarzystwa Steków Wołowych (The Sublime Society of Beefsteaks), mającego zawołanie: „Wołowina i Wolność!” (Beef and Liberty!); w 1973 założył Londyński Komitet Odynistyczny na rzecz Restauracji Rytu Odyna oraz magazyn „Raven Banner”, poświęcając się odtąd z niezwykłą pasją (pod imieniem Stubba) wskrzeszaniu tego nordyckiego rytu (jako tradycji kulturowej, a nie „wyznaniowej”, był bowiem anglokatolikiem i w takim obrządku został pochowany); zmarł w 2010 roku.

20 kwietnia 1868 roku urodził się w Martigues k. Marsylii Charles-Marie-Photius Maurras, pisarz i myśliciel polityczny, teoretyk nacjonalizmu integralnego, monarchista, intelektualny przywódca Action Française, największy mistrz prawicy XX wieku; zob. http://www.legitymizm.org/ebp-charles-marie-photius-maurras.

23 kwietnia 1868 roku zmarł w Madrycie, w wieku 67 lat (ur. 5 VIII 1800), gen. Ramón María Narváez y Campos, I książę Walencji (I duque de Valencia) i grand Hiszpanii z nadania uzurpatorki «Izabeli II», zw. El Espadón de Loja; wojskowy i polityk, siedmiokrotny premier pomiędzy 1844 a 1868, wieloletni przywódca obozu konserwatywnego (Partido Moderado) w monarchii izabelickiej; pochodził z arystokratycznej rodziny hrabiów Cañada Alta z Andaluzji; karierę wojskową rozpoczął w 1815; zaczynał jako radykalny (exaltado) zwolennik progresistów i odegrał znaczną rolę w Liberalnym Trzyleciu (Trienio Liberal) 1820-1823, pokonując absolutystyczne powstanie Gwardii Królewskiej w 1822; po inwazji „Stu tysięcy synów św. Ludwika” (Cien mil hijos de San Luis) dostał się na rok do niewoli francuskiej; opowiedział się po stronie izabelickiej w I wojnie karlistowskiej (1833-1840), w której udało mu się pokonać (w Pobleta de Morella) nawet gen. Ramóna Cabrerę (1806-1877), jednocześnie pozostając w stałym konflikcie z przywódcą progresistów, gen. Baldomero Esparterem (1793-1879); w 1838 został awansowany do stopnia marszałka polnego (gen. dywizji); po nastaniu regencji, a faktycznej dyktatury Espartera musiał emigrować do Paryża, gdyż dokonał zwrotu politycznego, przyłączając się do konserwatystów (umiarkowanych); wszczynając w 1843 udany pucz w Walencji, a następnie (23 lipca) pokonując siły esparterowskie w bitwie pod Terrejón de Ardoz, odegrał kluczową rolę w obaleniu Espartera; awansowany do stopnia gen. porucznika, stał się odtąd postacią nr 1 w hiszpańskiej polityce Dekady Umiarkowanej (Década Moderada) 1844-1854, co zbiegło się z uznaniem «Izabeli II» za pełnoletnią i zdolną do sprawowania władzy; na czele rządu stawał kolejno: 3 maja 1844 – 12 lutego 1846, 16 marca – 5 kwietnia 1846, 4 października 1847 – 19 października 1849, 20 października 1849 – 14 stycznia 1851, w przerwie 1846-1847 będąc ambasadorem w Paryżu; 18 listopada 1845 został mianowany księciem Walencji oraz grandem Hiszpanii; sprawował rządy „silnej ręki”, utworzył Gwardię Cywilną, ujednolicił podatki, wprowadził państwową edukację oraz centralizację administracyjną, ogłosił nowy kodeks karny, wydał dekret o przestępstwach prasowych oraz ograniczył liczbę uprawnionych do głosowania; zaniechał dezamortyzacji dóbr kościelnych, przeforsował nową konstytucję (1845), napisaną w zasadniczej części przez Juana Donoso Cortésa (1809-1853), zastępującą liberalną z 1837; nowa konstytucja likwidowała pojęcie „suwerenności narodu”, a ustanawiała suwerenną diarchię Korony i Kortezów oraz wzmacniała arystokratyczny Senat; podpisał także konkordat (1851) ze Stolicą Apostolską; pomiędzy marcem a wrześniem 1848 stłumił energicznie rewolucje w Madrycie, Walencji, Barcelonie i Sewilli, wybuchające w następstwie odgłosów rewolucji w Paryżu i innych stolicach europejskich; na początku 1849 otrzymał od Kortezów nadzwyczajne uprawnienia dzięki elokwentnej i porywającej Mowie o dyktaturze wygłoszonej 4 stycznia podczas burzliwego posiedzenia przez Donoso Cortésa (który go zresztą osobiście nie lubił, a dwa lata później zaatakował wprost za korupcję, przyczyniając się do jego upadku); odsunięty, tym bardziej był pozbawiony wpływu po liberalnym pronunciamiento w Vicalváro (la Vicalvarada) i Dwuleciu Progresywnym (Bienio Progresista) 1854-1856, lecz powrócił wraz z „umiarkowanymi” (moderados) do władzy jeszcze jako premier trzech gabinetów: 12 października 1856 – 15 października 1857, 16 września 1864 – 21 czerwca 1865 i 10 lipca 1866 – 23 kwietnia 1868; gdy go zabrakło, monarchia izabelicka runęła jak domek z kart pięć miesięcy później wskutek rewolucji wrześniowej pod przywództwem generałów Francisca Serrano (1810-1885) i Juana Prima (1814-1870).

23 kwietnia 1918 roku urodził się w Paryżu Maurice Druon (właśc. Maurice Kessel), powieściopisarz, dramaturg, eseista i polityk; jego biologiczny ojciec (Lazare Kessel) był litewskim Żydem, który wyemigrował wraz z rodziną z Rosji w 1908, lecz zastrzelił się w 1920, nie poznawszy nawet syna; w 1926 Maurice został uznany za prawnego syna przez notariusza René Druona, który poślubił jego matkę, Léonillę Samuel-Cros; ze strony matki był z kolei spokrewniony z trzecim tytularnym królem Araukanii i Patagonii – Antoine’em-Hippolyte’em Crosem (1833-1903), poetą i wynalazcą fonografu Charlesem Crosem (1842-1888) oraz brazylijskim pisarzem Manuelem Odorico Mendesem (1799-1864); uczęszczał do elitarnego Liceum Ludwika Wielkiego, w latach 1937-1939 studiował w Wolnej Szkole Nauk Politycznych, a w 1940 ukończył szkołę kawalerii w Saumur; jako oficer odbył kampanię wojenną 1940; po demobilizacji zamieszkał w strefie nieokupowanej, działając w Ruchu Oporu; w 1942 przedostał się do Londynu, gdzie został adiutantem gen. François d’Astier de La Viguerie (1886-1956), następnie redagował „Honneur et Patrie” i był korespondentem wojennym; wspólnie ze swoim stryjem, również pisarzem, Josephem Kesselem (1898-1979), napisał tekst Pieśni partyzantów; największy (międzynarodowy) rozgłos przyniósł mu siedmiotomowy (dwukrotnie ekranizowany) cykl powieściowy Królowie przeklęci (1955-1977; wyd. polskie: 1972-1983), osnuty na tle dziejów Francji z czasów panowania ostatnich Kapetyngów w linii prostej (potomków „przeklętego” przez mistrza Zakonu Templariuszów, Jakuba de Molay, Filipa IV Pięknego) i dwóch pierwszych Walezjuszów; w 1966 został wybrany do Akademii Francuskiej, a w latach 1988-1999 pełnił funkcję jej sekretarza; był członkiem-korespondentem kilku zagranicznych akademii (w tym Rosyjskiej Akademii Nauk), doktorem honoris causa trzech uniwersytetów, komandorem Legii Honorowej, kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego, Zakonu Maltańskiego, portugalskiego Wielkiego Krzyża Orderu Chrystusa i in.; otrzymał wiele nagród literackich, w tym Goncourtów (1948), księcia Monaco (1966), Saint-Simona (1988) i Agryppy d’Aubigne`a (2000); karierę literacką łączył z polityczną, w ruchu gaullistowskim; w latach 1973-1974 był ministrem kultury (wściekle atakowanym przez lewicę kulturalną za odmowę dotowania przedstawień teatralnych wrogów państwa, takich jak Jean Genet, oraz wchodzących do instytucji kulturalnych „z koktajlem Mołotowa w ręce”), 1978-1981 – deputowanym z Paryża i delegatem do Rady Europy, 1979-1984 – deputowanym do Parlamentu Europejskiego; w 2002 przyjmował w opactwie Faize w Libournais prezydenta Rosji Władimira Putina; był konserwatystą krytykującym progresistowskie tendencje w Kościele, a „neogaullistów” za zdradę „pewnej idei Francji”, a także admiratorem tradycji monarchicznej, który pisał: „To Hugon Kapet i jego następcy są tą zadziwiającą, upartą i płodną rodziną, która pokryła swoimi pędami całą Europę, która narodowi dała ideę stanowczą i podniosłą. To przez nią został uformowany obraz Naszej Pani Francji. Nie można być prawdziwie francuskim, jeśli nie jest się trochę kapetyńskim w duszy”; zmarł w 2009 roku.

25 kwietnia 1868 roku urodził się w Fulham (Middlesex, Anglia) Melville Henry Massue, markiz (Marquis) of Ruvigny & Raineval [właśc. Melville Amadeus Henry Douglas Heddle de La Caillemotte de Massue de Ruvignés, 9^th Marquis of Ruvigny and 15^th of Raineval], genealog, historyk i publicysta, angielski legitymista (jakobita); potomek hugenockiego rodu francuskiego, którego przedstawiciele – w tym Henri de Massue (1648-1720), adiutant marsz. Henri de Turenne’a, od 1692 wicehr. (Viscount) of Galway – wyemigrowali do Anglii po odwołaniu (1685) przez Ludwika XIV tolerancyjnego Edyktu Nantejskiego, względnie prawnuk kpt. Henry’ego Lloyda de Ruvynes, Irlandczyka o korzeniach francuskich, pochodzącego od córki wyżej wspomnianego H. de Massue, który zmienił pisownię nazwiska na „de Massue de Ruvignés”, stąd też jego tytuły są kwestionowane; przyczynił się wydatnie do reanimacji ruchu jakobickiego pod koniec XIX wieku jako prezydent Legitymistycznej Ligi Jakobickiej Wielkiej Brytanii i Irlandii (Legitimist Jacobite League of Great Britain and Ireland) w latach 1893-1897 oraz wydawca „Kalendarza Legitymistycznego” [„The Legitimist Kalender”]; legitymista w Anglii, jak pisał, „jest piewcą zasady monarchicznej, ponieważ wierzy, że została ona ustanowiona przez Opatrzność, a także dlatego, że (…) dowiodła ona w wystarczającym stopniu swej przydatności. Wierzy on również (…) w zasadę dziedziczenia, a wreszcie, łącząc obie te zasady (…) wierzy, że ich kombinacja daje najlepsze możliwe rezultaty”; tymczasem „tytuł do panowania obecnej dynastii ma jedynie rodowód parlamentarny”, więc „dynastia hanowerska nie ma żadnego nadprzyrodzonego tytułu do sprawowania władzy; w obliczu faktu, iż „skłonnością naszej epoki jest dążenie do demokracji, a skłonnością demokracji jest czynienie szkody”, w oczach legitymisty „demokracja jest przekleństwem, którego należy unikać za wszelką cenę”; zasady legitymizmu przetrwały próbę czasu, toteż „legitymiści proszą jedynie o to, aby to jedno odstępstwo [z 1689, usankcjonowane The Abjuration Act z 1701 i Act of Settlement z 1707 – JB] zostało usunięte z systemu”; w 1898 otrzymał Order Karola III od króla de iure Hiszpanii Karola VII (1848-1909); w 1902 konwertował na katolicyzm; zmarł w 1921 roku.

25 kwietnia 1968 roku zmarł w Nashville (Tennessee, USA), w wieku 74 lat (ur. 8 VIII 1893), Donald Grady Davidson, poeta, powieściopisarz, eseista, krytyk literacki i publicysta, przedstawiciel konserwatyzmu Południa (Southern Tradition); pochodził z rodziny nauczycielskiej; w czasie I wojny światowej służył jako porucznik w armii amerykańskiej; otrzymał wykształcenie klasyczne na Uniwersytecie Vanderbilta, później zaś był przez 45 lat (1920-1965) jego profesorem (anglistyki); jego podręcznik retoryki został przyjęty powszechnie w amerykańskim szkolnictwie wyższym; już na studiach współtworzył konserwatywną ideowo, lecz awangardową artystycznie grupę literacką „Uciekinierów” (The Fugitives), do której należeli m.in. John Crowe Ransom (1888-1974), Allen Tate (1899-1979), Robert Penn Warren (1905-1989) oraz poetka Laura Riding (1901-1991); około 1930 związał się z ruchem Ziemian Południa (Southern Agrarians), którego współzałożycielami (oprócz w/w) byli m.in. Frank Lawrence Owsley (1890-1956), Stark Young (1881-1973) i Andrew Nelson Lytle (1902-1995); był współautorem (z Owsleyem) manifestu rolniczego grupy I’ll Take My Stand, wyrażającego obronę życia wiejskiego przed federalnym Lewiatanem oraz niechęć do kapitalizmu przemysłowego, postrzeganego jako destrukcyjny dla amerykańskiej kultury oraz tożsamości, która z jego powodu traci charakter i staje się eklektyczna; wzywał rodaków, aby poczuli się znów „rebeliantami, Jankesami, ludźmi Zachodu, Nowoanglikami, zakorzenionymi w rodzinach i domostwach, a nie związanymi przez abstrakcyjne instytucje”; wiele energii włożył w zwalczanie najbardziej gigantycznego projektu Rooseveltowskiej „piatiletki”, czyli Tennessee Valley Authority, dowodząc, jak destrukcyjny wpływ miała budowa tej tamy na życie lokalnych społeczności; był też zwolennikiem segregacji rasowej, będąc przekonany, że egalitarne zmieszanie społeczne Białych i Czarnych doprowadzi także do ich zmieszania biologicznego; w 1948 poparł w wyborach prezydenckich segregacjonistę senatora Stroma Thurmonda (1902-2003), a w 1950 stanął na czele Federacji Tennessee na rzecz Rządu Konstytucyjnego (TFCG), która w 1955 przeprowadziła (nieudaną) kampanię sprzeciwiającą się przymusowej desegregacji szkół publicznych w Nashville.