Oświadczenie w sprawie nazw Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej oraz Unii Socjaldemokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej

Klub Konserwatywny

Łódź, 12 lutego 1990 r.

W ostatnim czasie utworzone zostały i podjęły działalność dwa ugrupowania polityczne wywodzące się z byłej PZPR – „Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej” oraz „Unia Socjaldemokratyczna Rzeczypospolitej Polskiej”. Samookreślenie ideowe, znajdujące wyraz w pierwszych członach tych nazw, jest kwestią wewnętrzną obu organizacji i nie skupia w niczym naszej uwagi; nie jest natomiast sprawą wewnętrzną fakt włączenia do szyldu jakiejkolwiek partii, oficjalnej i dopiero co przywróconej nazwy Państwa Polskiego. Nazwa państwa bowiem, podobnie jak ustanowione Ustawą Konstytucyjną godło, barwy i hymn, pełni rolę symbolu państwowego, to znaczy stanowi pojęciowy bądź materialny odpowiednik treści duchowej określającej sens wspólnoty narodu zrzeszonego w państwo. Symbole państwa oznaczają samo państwo, tylko państwo i całe państwo. Toteż odnoszenie się obywateli do tych symboli świadczy o ich stosunku do samego państwa i odwrotnie.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej nie tylko ustanowiła symbole państwa w postaci godła, barwy i hymnu (art. 103), lecz również nakazała otoczyć je czcią i poddała je szczególnej ochronie (art. 104). Ta sama przyczyna, ratio legis, uzasadniająca cześć i szczególną ochronę niektórych symboli państwa, tj. godła, barw i hymnu, uzasadnia cześć i szczególną ochronę nazwy państwa.

W cywilizacji łacińskiej, kontynuującej moralno-polityczną ideę republiki rzymskiej, której częścią jest kultura polska, państwo stanowi dobro wspólne wszystkich członków wspólnoty obywatelskiej. Żaden więc obywatel, ani grupa obywateli, nie ma prawa przywłaszczać sobie symboli państwa, w szczególności używać nazwy państwa dla celów partykularnych. Posługiwanie się tą nazwą przysługuje wyłącznie organom państwa, w szczególności Głowie Państwa, będącej Jego Zwierzchnikiem i Suwerenem.

Symbole państwa, prawnie ustanowione, są dobrem osobistym, niemajątkowym, indywidualną wartością świata, uczuć, stanu psychicznego każdego z obywateli, przeżywającego w swojej psychice swój stosunek do państwa. Ochrona dobra osobistego dokonuje się w różny sposób, mianowicie normami moralnymi, obyczajowymi, prawnymi. Dobro osobiste chronione jest m. in. przez przepis art. 24 ust. 1 Kodeksu Cywilnego, który stanowi:

„Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba, że nie jest ono bezprawne”.

Nadanie sobie przez grono obywateli nazwy „Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej” oraz – przez inne grono – „Unia Socjaldemokratyczna Rzeczypospolitej Polskiej”, stanowi bezprawne zawłaszczenie jednego z symboli państwa, które nie jest już „Polską Rzeczypospolitą Ludową”, a więc państwem części tylko narodu polskiego, będącej „ludem pracującym miast i wsi”, lecz moralno-polityczną wspólnotą wszystkich obywateli. Dlatego uzasadnione moralnie i prawnie jest żądanie, aby oba wspomniane stronnictwa zaprzestały używać w swoich nazwach terminu „Rzeczpospolita Polska”.

Klub Konserwatywny w Łodzi jest zdania, że jeżeli partie socjaldemokratyczne nie zrezygnują dobrowolnie z tego przywłaszczenia, celowe będzie zastosowanie napomnienia ich ze strony właściwych organów państwa. Jeżeli zaś i to nie poskutkuje, a powaga państwa nadal doznawać będzie uszczerbku, niezbędne może okazać się odmówienie obu partiom notyfikacji przez Trybunał Konstytucyjny, do czasu spełnienia przez nie powyższego wymogu.

(—) Dr Jacek Bartyzel
Prezes Klubu Konserwatywnego w Łodzi