Wawel w cieniu swastyki

Międzynarodowe Centrum Kultury

Wawel w cieniu swastyki

sala Pod Kruki, Rynek Główny 25, wstęp wolny 

24 maja 2022 roku, godz. 18.30

Międzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na debatę poświęconą historii Wawelu w czasie II wojny światowej. Wezmą w niej udział panowie prof. Andrzej Betlej, prof. Jacek Purchla i dr Michał Wiśniewski. Dyskusję poprowadzi pani dr Monika Rydiger.

7 listopada 1939 roku Jan Frank, generalny gubernator polskich terytoriów niewcielonych bezpośrednio do Rzeszy, rozpoczął urzędowanie na Wawelu. Historyczna rezydencja polskich władców przemianowana została na Krakauer Burg.

Z chwilą zajęcia królewskiego wzgórza Niemcy przystąpili do prac budowlanych, aby jak najszybciej zaadaptować je na swoje potrzeby i przystosować do pełnienia funkcji reprezentacyjnej siedziby władz okupacyjnych Generalnego Gubernatorstwa. Przekształcenia i nowe inwestycje prowadzone były przez powołane w tym celu biuro projektowe niemieckiej spółki Franciszka Koettgena i Edgara Horstmanna i realizowane pod osobistym nadzorem Jana Franka. Swój udział miał w nich także Adolf Szyszko-Bohusz, który za sugestią władz polskiego podziemia zatrudnił się w niemieckiej firmie, aby czuwać i chronić w miarę możliwości zabytkową infrastrukturę Wawelu.

Przedmiotem dyskusji będą nie tylko architektoniczne ingerencje, ich zakres i kształt wraz z politycznym i ideologicznym kontekstem tych kreacji, lecz także kwestia powojennego i obecnego wykorzystania „kłopotliwego dziedzictwa”.

Spotkanie z tłumaczeniem na polski język migowy będzie transmitowane na profilu Centrum na Facebooku.

Prof. Jacek Purchla — wykładowca, jeden z czołowych światowych ekspertów zajmujących się tematyką dziedzictwa kulturowego. Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX wieku, jak również nad teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Autor ponad czterystu prac naukowych, w tym wielu książek. Założyciel i wieloletni dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury, gdzie do dziś kieruje Instytutem Dziedzictwa Europejskiego. W latach 2015–2020 przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, a w latach 2016–2017 przewodniczący Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Prof. Andrzej Betlej — historyk sztuki, doktor habilitowany nauk humanistycznych. W latach 2012–2016 dyrektor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 2016–2020 dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, od 3 stycznia 2020 r. dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu – Państwowych Zbiorów Sztuki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się przede wszystkim na sztuce nowożytnej, a zwłaszcza na architekturze i rzeźbie na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Autor i redaktor wielu książek i artykułów naukowych. Członek Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk i Narodowego Komitetu Historii Sztuki, przewodniczący Rady Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA, członek wielu rad muzealnych oraz Rady Naukowej Biblioteki Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

Dr Michał Wiśniewski — absolwent Instytutu Historii Sztuki UJ oraz Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Pracownik Międzynarodowego Centrum Kultury, zaangażowany w realizację studiów podyplomowych Akademia Dziedzictwa oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Stypendysta Fulbrighta (Uniwersytet Columbia). Współzałożyciel i członek zarządu Fundacji Instytut Architektury. Interesuje się związkami architektury nowoczesnej i polityki.

Dr Monika Rydiger — historyk sztuki, krytyk sztuki, kuratorka. Specjalizuje się w historii sztuki nowoczesnej i sztuki współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i architektury. Pracuje w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Autorka lub współautorka m.in. takich wystaw, jak: Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy (2011), Pamięć. Rejestry i terytoria (2013), Makom. Dani Karavan. Esencja Miejsca (2015), Logika lokalności. Norweski i polski współczesny design (2016). Kuratorka wystawy Niechciana stołeczność. Architektura i urbanistyka Krakowa w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Członkini polskiej sekcji Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA), wiceprezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki Oddział Kraków. Autorka tekstów poświęconych sztuce nowoczesnej i współczesnej.