Alfredo CATTABIANI

Jacek Bartyzel

Włoski historyk religii i tradycji ludowych oraz publicysta. Urodził się w 1937 roku w Turynie, w rodzinie artystycznej, silnie związanej z lokalną tradycją Sabaudii. Ukończył prowadzony przez jezuitów Instytut Społeczny. Wieloletni dyrektor wydawnictwa Rusconi, edytorialista Il Settimanale, Il Tempo i Il Giornale. Zmarł w 2003 roku.

Opublikował m.in.: Zielnik (1984), Święci Włoch (1986), Bestiariusz rzymski (1986; współautorka Marina Cepede Fuentes), Kalendarz. Święta, mity, legendy i ryty doroczne (1988), Symbole, mity i misteria Rzymu (1990), Cykl księżycowy. Dwanaście miesięcy mitów, świąt, legend i tradycji ludowych Włoch (1994), Kwietnik (1996), Planetarium (1998), Ptaszarnia. Symbole, mity i misteria istot skrzydlatych: ptaki, owady i stworzenia fantastyczne (2000), Zwięzła historia jubileuszy (1300-2000) (2000), Zwierzyniec. Historia kotów, czapli, cykad i innych tajemniczych zwierząt (2001), Akwarium. Symbole, mity, wierzenia i osobliwości związane z istotami podwodnymi: od muszli do syren, od delfinów do krokodyli, od bóstw do zwierząt fantastycznych (2002).

Cattabiani był myślicielem katolickim, uformowanym przez Brewiarz tradycji reakcyjnego monarchisty Josepha de Maistre`a, nie obawiającym się wszelako korzystać z dorobku heterodoksyjnych tradycjonalistów „integralnych”: Juliusa Evoli i René Guénona. Od katolickiego teologa o. Jeana Daniélou SI przejął zainteresowanie interakcjami zachodzącymi pomiędzy starożytną myślą pogańską a chrześcijańską. Jego mistrzami intelektualnymi byli także filozof Augusto Del Noce, poeta Ezra Pound, epik J.R.R. Tolkien, religioznawca Mircea Eliade, historyk sztuki Hans Sedlmayr i Ernst Jünger – pisarz z upodobaniem penetrujący świat owadów.

Cattabiani był jednym z najoryginalniejszych intelektualistów współczesnej prawicy, ale świadomie i całkowicie dystansującej się do bieżącej polityki, więc również do obiegowych dziś konotacji pojęcia „prawica” i do „upartyjnionej” prawicy instytucjonalnej. W kontraście do nich jest to prawica „nonkonformistyczna”, która autentyczną wolność wewnętrzną odzyskuje w sferze ducha, w świecie mitu oraz wiecznotrwałych alegorii i symboli. Wybór drogi „schodzenia w głąb” tych symboli proponuje jako sposób na „przeżycie” nowoczesności (modernità), albowiem zawierają one zasady wieczne, zdolne wyzwolić dzisiejsze społeczeństwo z alienacji.

Istnieje często wolność pozorna, ponieważ zmuszona do podporządkowania się twardym regułom, których nie wolno przekraczać pod karą wykluczenia z efektywnej działalności, pod karą śmierci kulturalnej, prowadzącej do marginalizacji tych, którzy nie akceptują języka dominującego nad naszą kulturą w linii wiodącej od oświecenia do neopozytywizmu. [Dlatego] dla przetrwania tej kultury konieczna jest nie postawa ustępliwa, nie ucieczka do Arkadii, nie utopia retrospektywna, ale świadomy i wytrwały opór.