Agustín AZNAR Gerner

Jacek Bartyzel

Hiszpański polityk i działacz związkowy. Urodził się w 1911 roku. W młodości wstąpił do narodowo – syndykalistycznej Falangi Hiszpańskiej (Falange Española), założonej i kierowanej przez charyzmatycznego lidera „hiszpańskiego faszyzmu”, José Antonia Primo de Rivera. Zaskoczony wybuchem powstania wojskowego 18 lipca 1936, w kontrolowanej przez republikanów Vitorii, został tam aresztowany, lecz wkrótce doczekał wyzwolenia przez powstańców.

Wraz z innymi falangistami podjął we wrześniu 1936 roku nieudaną próbę uwolnienia więzionego w Alicante José Antonia; po fiasku akcji musiał uciekać w przebraniu oficera marynarki niemieckiej. W kwietniu 1937 roku został mianowany szefem Milicji Falangi i członkiem Tymczasowej Junty Naczelnej, pretendującym do zastąpienia ówczesnego szefa Junty, Manuela Hedilli, którego pronazistowskie „odchylenie” zwalczał z pozycji czystości doktryny „joseantoniańskiej”. W trakcie starć zwalczających się frakcji oraz podjętej przez Hedillę próby antyfrankistowskiego puczu, ogłosił złożenie Hedilli z funkcji. Jako że 18 kwietnia 1937 był obecny na zwołanym przez Hedillę posiedzeniu Junty, został aresztowany, lecz wkrótce odzyskał wolność. Po zarządzeniu przez gen. Franco odgórnego zjednoczenia (Unificación) wszystkich sił narodowych, od Falangi po karlistów, został mianowany radcą narodowym Falangi Tradycjonalistycznej i Junt Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej (FET y de las JONS), lecz w czerwcu 1938 roku został ponownie uwięziony za dążenie do zreformowania struktury wewnętrznej ruchu.

Uwolniony po zakończeniu wojny domowej, znalazł się w gronie najbliższych współpracowników Narodowego Delegata ds. Syndykatów w FET y de las JONS, Gerarda Salvadora Merino. Celem tegoż i Aznara oraz innych radykalnych falangistów było uniezależnienie Organizacji Syndykalnej FET y de las JONS od administracji państwowej oraz zapewnienie jej pełnej kontroli nad życiem społeczno-gospodarczym. Środowisko to popierało również zwolennika współpracy z III Rzeszą, ministra Ramóna Serrano Súñera, choć odżegnywało się od ideologii nazizmu. Po upadku Salvadora Merino, któremu udowodniono przynależność do masonerii w okresie II Republiki, Aznar wstąpił jako ochotnik do Błękitnej Dywizji (División Azul) i walczył z Armią Czerwoną na Wschodzie.

Po wojnie Aznar należał do wewnątrzsystemowej opozycji wobec konserwatywnego frankizmu, jako reprezentant Starej Gwardii (Vieja Guardia) – afiliowanej do Ruchu Narodowego organizacji skupiającej „stare koszule” (camisas viejas), domagające się powrotu do syndykalistycznych ideałów Falangi, przywrócenia nadrzędnej pozycji jej Junty Politycznej oraz sprzeciwiające się przywróceniu monarchii. Zmarł w 1984 roku.

Falanga Hiszpańska była przede wszystkim ruchem doktrynalnym, którego zbawienne idee opierały się głównie na rewolucyjnej koncepcji tego, co społeczne i przeniknięciu w serce tego, co narodowe.