Carlos Luis markiz ARIAS Navarro

Jacek Bartyzel

Hiszpański prawnik i polityk. Urodził się w 1908 roku w Madrycie. Po ukończeniu studiów prawniczych (1929) pracował w ministerstwie sprawiedliwości, a następnie w Dyrekcji Generalnej Rejestrów i Notariatu. W 1935 roku opozycji udało się wprowadzić go do Inspekcji Finansowej Trybunału Najwyższego. Po wybuchu powstania narodowców został mianowany prokuratorem wojskowym w Maladze, a po wojnie domowej pracował jako notariusz.

Karierę polityczną rozpoczął w 1944 roku, powołany na urząd gubernatora cywilnego (i jednocześnie szefa prowincjonalnego Ruchu Narodowego) Léonu, a następnie Teneryfy i Nawarry. W latach 1959-65 był szefem służb bezpieczeństwa, a 1965-73 – burmistrzem Madrytu.

Od 11 czerwca 1973 minister spraw wewnętrznych w rządzie admirała Luisa Carrero Blanco; po zamordowaniu tegoż przez terrorystów z ETA powołany 3 stycznia 1974 przez gen. Franco na urząd premiera. Choć starał się równoważyć pozycje poszczególnych „rodzin politycznych” frankizmu, sam był zwolennikiem ostrożnej liberalizacji, a do swojego gabinetu powołał, jako ministra kultury, zdecydowanego „aperturistę” Pío Cabanillasa.

Jako p.o. szefa państwa Arias przewodniczył uroczystościom pogrzebowym Caudilla i ogłosił publicznie jego testament. 4 grudnia 1975 król Jan Karol I postawił go ponownie na czele rządu, do którego weszli trzej zwolennicy „przejścia” (transición) do demokracji: J.M. de Areilza, M. Fraga Iribarne i Antonio Garrigues. Po koronacji (1 lipca 1976) króla podał się wraz ze swym gabinetem do dymisji i został zastąpiony przez Adolfa Suáreza Gonzáleza; otrzymał natomiast tytuły markiza i granda Hiszpanii.

Już w reżimie demokracji parlamentarnej przystąpił do zorganizowanego przez Fragę Iribarne, konserwatywno-liberalnego Sojuszu Ludowego (Alianza Popular). W wyborach z 1977 roku nie zdołał jednak uzyskać mandatu deputowanego, w związku z czym wycofał się z życia politycznego. Zmarł w Madrycie w 1989 roku.

Trzema nieprzekraczalnymi warunkami otwarcia (apertura) na postulaty opozycji są: wykluczenie legalizacji komunizmu we wszystkich jego tendencjach, grupach i przejawach; afirmacja jedności narodowej, czyli postawienie poza dyskusją rewindykacji nacjonalistycznych i projektów autonomicznych; zachowanie monarchicznej formy państwa.