Juan APARICIO López

Jacek Bartyzel

Hiszpański pisarz, dziennikarz i polityk. Andaluzyjczyk, urodził się w 1906 roku w Guadix koło Grenady. Studiował prawo pod kierunkiem socjalisty Fernanda de los Ríos. Debiutował – artykułem o poezji Majakowskiego – w 1927 roku, na łamach redagowanej przez Ernesta Giméneza Caballero La Gaceta Literaria, będącej organem awangardowego Pokolenia ‘27.

W 1928 roku przeprowadził się z Grenady do Madrytu, gdzie został najbliższym współpracownikiem jedynego „autentycznego” i pronazistowskiego faszysty hiszpańskiego – Ramira Ledesmy Ramosa, współautorem jego manifestu politycznego La Conquista del Estado („Podbój Państwa”) oraz sekretarzem redakcji pisma pod tym samym tytułem. Po przekształceniu (październik 1931) grupy Ledesmy w Junty Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej został sekretarzem redakcji ich organu JONS. Wymyślił główne symbole faszyzmu hiszpańskiego: sztandar łączący rewolucyjną czerwień z anarchistyczną czernią oraz emblemat Jarzma i Strzał (Jugo y Flechas), zaczerpnięty z ikonografii Królów Katolickich (Izabeli i Ferdynanda). W marcu 1933 był współautorem jedynego numeru (zdelegalizowanego) dziennika El Fascio. Pomimo wątpliwości co do rewolucyjności „paniczyka” José Antonia Prima de Rivery, w lutym 1934 Ledesma i Aparicio zdecydowali się przyłączyć JONS do Falangi Hiszpańskiej, w której Aparicio otrzymał legitymację nr 7, lecz już w styczniu 1935 wraz z innymi „nieprzejednanymi” opuścił Falangę. Pisał natomiast do tradycjonalistycznej Acción Española i katolickiego Ya („Już”).Uważał się za wyznawcę i kontynuatora hiszpańskiej „religii narodowej” Miguela de Unamuno, którą identyfikował z narodowym syndykalizmem.

Podczas wojny domowej redagował La Gaceta Regional w Salamance, będącą podobno najchętniej czytanym przez gen. Franco dziennikiem. W październiku 1941 został dyrektorem generalnym prasy i propagandy (Delegación Nacional de Pensa), w randze ministra. Założył szkoły dziennikarskie w Madrycie i Barcelonie oraz liczne periodyki kulturalne: Así es („Tak jest”), La Estafeta Literaria, El Español, Fantasía, La Gaceta de la Prensa Española, Fénix, Memoranda y documenta i Pueblo. Opublikował antologię La Conquista del Estado i JONS (1939), powieść Historia zarozumiałego psa (1944) i eseje Hiszpanie pod kluczem (1945).

W 1957 roku został zdymisjonowany i „zesłany” do ambasady przy Kwirynale. Odtąd – także jako prokurator (deputowany) Kortezów – należał do antymonarchistycznej i antytechnokratycznej opozycji przeciwko dominującym we frankistowskiej elicie władzy politykom związanym z Opus Dei. Zmarł w 1996 roku w Madrycie.

Jesteśmy uczestnikami pierwszego pokolenia, któremu duch Hiszpanii ofiarował doniosłe słowa, przepowiadające, że być Hiszpanem jest tym, co największe i tym, co najtrudniejsze ze wszystkiego, co może istnieć w tym świecie.