Pierre CHÂTEAU-JOBERT

Jacek Bartyzel

Francuski oficer i teoretyk kontrrewolucji. Urodził się w 1912 roku w Morlaix. Ukończył Instytut Politechniczny w Paryżu. Ranny w kampanii 1940 roku, przedostał się do Anglii na polskim okręcie. Służba w siłach zbrojnych Wolnej Francji przyniosła mu m.in. Legię Honorową i tytuł Compagnon de la Libération. W 1945 roku założył Centralną Szkołę Wojskową Spadochroniarzy. Od 1947 do 1952 dowodził 13. Półbrygadą Kolonialną Spadochroniarzy w Indochinach, a w listopadzie 1956 – już jako pułkownik – 2. Brygadą, która zdobyła Port Said i Port Fuad w ekspedycji francusko-brytyjskiej na Suez.

W 1958 roku, wspólnie z przywódcą kolonistów francuskich w Algierii, Robertem Martelem, utworzył konspiracyjną Armię Kontrrewolucyjną (Armée contre-révolutionnaire), którą po zgodzie prezydenta de Gaulle`a na niepodległość Algierii podporządkował zbuntowanej przeciwko tej decyzji OAS. Już jako komendant OAS w Algierii Wschodniej od 1962, został skazany zaocznie na śmierć przez sąd francuski w 1965; po sześciu latach ukrywania się (głównie w Hiszpanii), skorzystał amnestii w 1968 roku, po której wrócił do Francji.

Przymusową bezczynność w czasie ukrywania się wykorzystał na gruntowne studia nad zagadnieniem kontrrewolucji, dla których punktem wyjścia było nękające go jeszcze jako żołnierza klasyczne pytanie teologii moralnej o wojnę sprawiedliwą, a zwłaszcza czy cel „uświęca środki” i jakie środki są dozwolone w walce. Rozważania te doprowadziły go do przekonania, że kontrrewolucja nie może być pojmowana jako akcja negatywna, czyli rewolucja, która zwalcza inną, już dokonaną, lecz musi być rozumiana jako akcja pozytywna, przeciwstawiająca się rewolucji w oparciu o zasady ładu moralnego i społecznego, wyprowadzane z nauki Kościoła (ideę tę wyrażała również zmiana pisowni z contre-révolution na Contrerévolution). Ostatecznie została ona zdefiniowana jako „wyraz doktryny chrześcijańskiej w zastosowaniu do spraw świeckich, a zwłaszcza w dziedzinie politycznej i społecznej, w walce przeciwko Rewolucji dla przywrócenia ładowi naturalnemu i chrześcijańskiemu należnych im praw i miejsca”. Pozwala to także odróżnić Kontrrewolucję jako doktrynę fundamentalnie sprzeczną z doktryną Rewolucji, ponieważ integralnie chrześcijańską, od sytuacyjnej jedynie „kontr-rewolucji”, to znaczy stawania w opozycji z jakichkolwiek powodów (również rozczarowania brakiem konsekwencji) wobec już ustabilizowanego reżimu rewolucyjnego. Kontrrewolucja jest zarazem akcją polityczną (lecz nie partią) i „szkołą myśli”, która jednak niczego nie „wymyśla”, a tylko służy Prawdzie, którą jest jej Mistrz – Chrystus.

Zasady te płk Château-Jobert wyłożył najpełniej w dwu książkach: Doktryna Akcji Kontrrewolucyjnej (1969) i Konfrontacja: Rewolucja – Kontrrewolucja (1976). Wydał ponadto Manifest polityczny i społeczny, Głos kraju rzeczywistego (1981) oraz wspomnienia Ogień i światła na szlaku: zdarzenia z wojny i pokoju (1978).

W Rewolucji daje się dostrzec negację wszystkich wartości Bytu. […] Wszystko to, co sprzeciwia się godności człowieka i wyrządza szkodę jego rzeczywistym prawom, którym nieodłącznie towarzyszą obowiązki, jest wyrazem buntu przeciwko ładowi naturalnemu: to właśnie jest Rewolucją.