Robert (Norman William) BLAKE (lord Blake of Braydeston)

Jacek Bartyzel

Brytyjski historyk i teoretyk konserwatyzmu. Urodził się w 1916 roku w Norfolk. Studia historyczne ukończył w Magdalen College w Oxfordzie. Podczas II wojny światowej służył w artylerii; wzięty do niewoli pod Tobrukiem, spędził 15 miesięcy w niewoli włoskiej. Po ucieczce podjął służbę w wywiadzie (Intelligence Service, następnie MI6).

Od 1945 roku związany z Oxfordem, profesurę (w Queen`s College) otrzymał w 1968; w latach 1971-1987 był również wicekanclerzem Oxfordu. W 1971 roku otrzymał tytuł barona Blake of Braydeston. W 1980 roku objął redakcję Narodowego Słownika Biograficznego (Webster`s Dictionary of National Biography), a w 1988 otrzymał godność Wielkiego Bajlifa Opactwa Westminsterskiego i Strażnika Sanktuarium. Miał doktoraty honorowe Uniwersytetu w Glasgow i Westminster College. Był znany z gorącej wiary anglikańskiej. Zmarł w 2003 roku.

Zainteresowania badawcze Blake`a koncentrowały się wokół dziejów brytyjskiego toryzmu; napisał biografie Andrew Bonar Lawa (Nieznany premier, 1955), Disraeliego (Disraeli, 1966; Wielki powrót Disraeliego, 1982), Salisbury`ego (Salisbury: człowiek i jego polityka, 1987) i Churchilla (Winston Churchill, 1998, wyd. polskie: 2000), a przede wszystkim – uważaną za wzorcową – syntezę historii Partii Konserwatywnej (Partia Konserwatywna: od Peela do Churchilla, 1970; od Peela do Thatcher, 1985[2]; od Peela do Majora, 1997[3]). Dociekając przyczyn tak długodystansowego kształtowania brytyjskiego życia politycznego przez torysów, odnajdywał je w elastyczności polityków konserwatywnych, ich umiejętności wyciągania praktycznych wniosków z doznanych klęsk, a także w solidarnym działaniu na rzecz przyszłości partii, zamiast kurczowego trzymania się przywództwa przez przegranych działaczy; „jeśli ktoś zapyta, dlaczego tak się działo, odpowiedź powinna brzmieć, że porażka przynosi dużo ludzkiej irytacji i dużo rąk gotowych do pracy”.

Blake jest również autorem Historii Rodezji (1977) i Zmierzchu potęgi 1915-1964 (1985).

Jako teoretyk, reprezentował Blake nurt libertariański we współczesnym toryzmie, wcielany w życie pod rządami pani Thatcher. Przeciwstawiał się przerostom „państwa opiekuńczego”, poddawał krytyce egalitaryzm ekonomiczny, a propagował „kapitalizm ludowy”. Wspólnie z Johnem Pattenem wydał reprezentatywny wybór wypowiedzi ideologów thatcheryzmu: Konserwatywna szansa (1976), gdzie sam zamieścił esej Zmiana klimatu, którą to zmianę wiązał z historyczną konferencją torysów w Blackpool w 1975 roku, na której przywództwo przeszło w ręce M. Thatcher.

Partia Konserwatywna nigdy nie stała na gruncie równości. Opowiadała się natomiast za zupełnie innym konceptem – równości szans (equality of opportunity).